เราจะสร้างนิยายได้อย่างไร ? ถ้าไม่มองจากสิ่งที่มีอยู่เดิม

เนื้อเรื่อง

เราสร้างลักษณะตัวละคร  ฉาก  เหตุการณ์  ขึ้นมาได้อย่างไร ?  ถ้าไม่มองจากสิ่งที่มีอยู่เดิม

ลองนั่งคิดดูแล้ว  เอ๊ะ !  ทำไมตัวละครของเรา  พระเอกถึงผมตั้งสีแดง  ทำไมอยู่ๆ  เรานึกถึงตัวละคร
ตัวนี้ขึ้นมา  ภาพนี้มันถึงได้ปรากฏต่อหน้าเรา  ทำไมฉากริมทะเลนี้  ต้องเป็นพื้นสีขาว  ที่ขั้นบันไดเล็กๆ
ลงไปสู่ทะเล  ทำไมภาพพวกนั้นถึงเกิดขึ้นมาในความคิดของเรา

ภาพเหล่านั้นแม้จะเป็นภาพที่เราเห็นในจินตนาการ  แต่การที่เราเห็นนั้น  เราย้อมมีประสบการณ์เกี่ยวกับ
ภาพนั้น  เราอาจจะเคยเห็นจากสถานที่จริง  ไม่ก็ในโทรทัศน์  รายการนำเที่ยว  ในภาพยนตร์สักเรื่อง
หรือภาพนั้นเกิดจากการที่เราจิตนาการจากการอ่านนิยายเรื่องอื่นๆ

แน่นอนว่าไม่มีใครจำได้หมดว่า  ทั้งหมดเราไปรู้ไปเห็นมาจากไหน  มันกลายเป็นข้อมูลที่เก็บไว้ในความคิดของเรา

เคยไหม  สมมติว่า  พรุ่งนี้เราจะต้องไปอบรม  ณ  สถานที่แห่งหนึ่งซึ่งเราไม่รู้จัก  วิทยากรที่รับเชิญมา
มีชื่อเสียง  เราเคยเห็นเขาในโทรทัศน์  ภาพที่เรานึกล่วงหน้าสำหรับเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นในวันพรุ่งนี้
โรงแรมจะเป็นโรงแรมที่เราสร้างภาพขึ้นมาเอง  อาจจะเป็นภาพที่เห็นจากในสารคดี  ภาพยนตร์  หรือ
โรงแรมที่เราเคยไปมาก่อน

วิทยากรคนนั้น  เราจะเห็นภาพของเขาเหมือนที่เราเห็นในโทรทัศน์เด๊ะๆ  ในวันนั้นๆ  เราจะได้ทำอย่างนั้น
อย่างนี้  ได้กินโน้นกินนี่  มีกิจกรรมพักผ่อนเล็กๆ น้อยๆ

แต่ผลที่ออกมา  อาจจะดีกว่าที่คิด  หรือ  ไม่มีเท่าที่คิดก็ได้  โรงแรมนั้นอาจเป็นแค่โรงแรมเล็กๆ  วิทยากร
ตัวจริงอาจจะเป็นคนตัวเล็กกว่าความเป็นจริง  อุปนิสัยที่แสดงออกมาอาจจะไม่เหมือนที่เราคิดไว้  ตารางกิจกรรมอาจเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา  ไม่เหมือนกับที่เราคาดไว้ล่วงหน้า

ทำไมภาพที่เราคิด  กับ  สิ่งที่เราเห็นจริงๆ  จึงไม่เหมือนกันล่ะ

เพราะภาพที่เราคิดตอนแรกเป็นภาพที่เกิดขึ้นจากประสบการณ์ของเรา  ส่วนความเป็นจริงอาจเป็นสิ่งที่เรา
ไม่เคยเห็นมาก่อน  แล้วมันก็จะกลายเป็นภาพประสบการณ์ของเราในลำดับต่อไป

สมมติของง่ายๆ  พอพูดถึง  มีคนจะนำส้มมาให้  เราอาจนึกถึงส้มหลายสิบผลในตระกร้าเหมือนที่เราเคยเห็นมาก่อน  แต่ความจริงส้มที่เราได้มาอาจใส่ถุงพลาสติก  มีแค่ไม่กี่ผลก็ได้

การเขียนนิยายก็เหมือนกัน  บางครั้งการที่เราจะสร้างตัวละคร สร้างฉากขึ้นมา  เราอาจจะติดภาพมาจากประสบการณ์ที่เราเคยพบเจอ  ซึ่งเราอาจจะจำไม่ได้ว่า   X หน้าคนที่โผล่ขึ้นมาตอนที่กำลังจะเขียนถึง
ลักษณะตัวเอกเนี่ย  เขาเป็นใคร  อาจเป็นคนที่เราไม่รู้จัก  เป็นดาราคนหนึ่งในภาพยนตร์เรื่องหนึ่ง
เป็นหุ่นโชว์เสื้อผ้า  นางแบบนายแบบในหนังสือแฟชั่น  หรือใครสักคน  หรือตัวเอกจากการ์ตูนสักเรื่อง
จากภาพวาดของใครสักคน

ที่นี้พอเรานำมาเขียน  เราก็จะเขียนตามภาพที่เราเห็น  เมื่อมีคนมาอ่าน  คนอ่านก็จะคิดตามภาพประสบการณ์ของเขา แล้วก็จะจินตนาการไปต่างๆ นานาว่า  ภาพที่เขาเห็นนี้  เขาเคยเห็นที่ไหน
แล้วจะเกิดการเปรียบเทียบว่า  ภาพที่เขาเห็นทั้งสองภาพนี้  คล้ายหรือเหมือนกันรึเปล่า ?

เคยไหม  บางครั้งเราไปสถานที่ๆ หนึ่ง  เรารู้สึกคุ้นสถานที่นี้มาก  ทั้งที่เราไม่เคยไปมาก่อน  บางคนเขาก็ว่า
เราเคยมาในอดีตชาติ  ไม่แน่ ... เราอาจจะเคยมาเมื่อสมัยเราเป็นเด็ก  ซึ่งตอนนั้นอาจจะจำความอะไรไม่ได้มาก  ( เคยเจอกับตัวเองจริงๆ  ไปทริปๆ หนึ่ง  เขาพาไปพักโรงแรมหนึ่งซึ่งเราคุ้นมาก  พอมาเล่าให้แม่
ฟัง  แม่ก็หัวเราะ  บอกว่า  แม่เคยพาไปที่นั่นตอนเราเด็กๆ )

มี  นิยายเรื่องหนึ่ง  ของ  อกาธา  คริสตี้  ที่หยิบประเด็นนี้มาเขียนได้อย่างน่าสนใจ
คือ  คดีสุดท้ายของมิสมาเปิ้ล  หรือ  คดีเงียบ  ซึ่งเป็นคดีสุดท้ายในผลงานทั้งหมด
ของอกาธา  คริสตี้  มีชื่อภาษาอังกฤษว่า  SLEEPING  MURDER

คดีนี้เป็นเรื่องราวของผู้หญิงคนหนึ่งซึ่งย้ายจากนิวซีแลนด์มาอยู่ลอนดอน
เธอถูกชะตากับบ้านหลังหนึ่งมาก  เธอซื้อบ้านหลังนั้นทันที  เมื่อเธอเข้าพักอาศัย
เธอเกิดความรู้สึกว่า  บันไดควรจะอยู่ตรงนี้มากกว่า  ประตูควรจะอยู่ตรงนี้มากกว่า
วอลเปเปอร์ควรเป็นลายดอกไม้มากกว่าสีมัสตาส

เมื่อเธอให้ช่างมาเปลี่ยน  ปรากฏว่า  ช่างบอกเธอว่า  ทั้งหมดที่เธอขอให้เปลี่ยน
ของเดิมมันอยู่ตรงนั้นจริงๆ  บันไดเคยอยู่ตรงที่เธออยากให้อยู่  ประตูเคยอยู่ตรงที่
เธออยากให้เจาะช่องประตู  และมีเศษวอลเปเปอร์ลายดอกไม้ในตู้ซึ่งเป็นลายเดียว
กับที่เธอคิดไว้

นอกจากนั้น  เมื่อเธอเดินไปที่บันได  เธอยังเห็นภาพการฆาตกรรมที่ชั้นล่าง
เป็นคดีที่สนุกสนานคดีหนึ่ง  และเป็นคดีที่กรชอบมากที่สุดในคดีทั้งหมดของอกาธา  คริสตี้

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

ทั้งหมดที่กล่าวมานี้  ชี้ให้เห็นว่า  นิยายที่เราเขียนขึ้นมา  มีโอกาสสูงมากที่ภาพที่เราสร้างขึ้น
จะเป็นภาพที่เราเคยเห็นมาก่อน  เป็นภาพจากประสบการณ์  ซึ่งเราอาจไม่รู้ว่า  เราเคยเห็นภาพนี้
มาจากไหน  อะไรทำให้เรานึกถึงภาพนั้น  แล้วยิ่งถ้าคนที่อ่านเคยมีประสบการณ์เช่นเดียวกับเรา
เช่น  เคยดูภาพยนตร์ / การ์ตูนเรื่องเดียวกับเรา  เคยไปยังสถานที่นั้นๆ เช่นเดียวกับเรา  เขาก็มี
โอกาสเปรียบเทียบกันได้ว่า  ต้องเอาจุดนี้มาจากที่นั่น  จากที่นี่  ซึ่งบางทีอาจจะเป็นเช่นนั้นจริง
หรืออาจจะเป็นสิ่งที่บังเอิญเหมือนกันแล้วเขาก็คิดไปเองก็ได้

นี่คือเรื่องของ  ความคล้ายคลึงที่อาจเกิดขึ้นได้โดยที่ผู้เขียนมิได้เจตนา  แต่สำหรับการเจตนา
ลอกมาทั้งหมด  ทุกตัวอักษร  ทุกคำพูด  นั่นก็อีกเรื่องหนึ่ง

ซึ่งโดยส่วนตัวจะใช้วิธีกำหนด  สิ่งที่มีอยู่เดิม  นั้น  ในเป็น  ประสบการณ์ส่วนตัวในชีวิตจริงๆ
เพราะเชื่อว่าประสบการณ์ในชีวิตจริง  แม้อาจจะไปซ้ำกับใครเขาบ้าง  แต่จะมีควรเป็นตัวเราที่สุด
เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน  หากสังเกตดีๆ  สามารถนำมาใส่เป็นนิยายได้ทั้งนั้น  ไม่ว่า
จะเป็นเนื้อเรื่องแนวไหน  แนวรักก็ได้  แนวสืบสวนก็ได้  แนวแฟนตาซีก็ได้

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ปล.  กระทู้นี้เป็นมุมมองอีกมุม  อาจเป็นภาค ๒ ที่มีเนื้อหามาก่อน 
กระทู้   การลดอิทธิพลจากนิยาย , ภาพยนตร์เรื่องอื่นในนิยายของเรา
http://www.dek-d.com/content/view.php?id=131